Balıklarda Yön Bulma

Yüce Allah tüm canlıları kendilerine özel sistemlerle birlikte yaratmıştır. Bu özel sistemlerden biri de balıklarda bulunan yanal çizgi sistemidir. Peki teknolojiye de ilham kaynağı olan bu sistem niçin yaratılmıştır? Nasıl çalışır ve teknolojideki kullanım alanları nelerdir?

Balıklar için Yüce Allah tarafından özel olarak yaratılmış olan ve Rabbimiz’in detay sanatına delil oluşturan yanal sistem, balığın başından kuyruğuna kadar iki yanında uzanan bir hattır. Bu düzgün hat boyunca alıcı hücreler veya “nöromast” adı verilen yapılar sıralanır. Derinin hemen altında bulunan nöromastlar, özel yaratılışı sayesinde balığı dış dünyadan gelen etkilere karşı uyarır. Nitekim yapılan bazı deneyler, kuyruk bölgesine çok hafif su çarpıldığında bazı balıkların kaçma hareketi gösterdiklerini ortaya koymuştur. Ancak yanal çizgi sistem siniri kesilince balık kaçma gibi bir tepki göstermemektedir.


Özel ve Detaylı Bir Yaratılış Örneği: Nöromastlar



Nöromastlar, hemen derinin altında bulunan mukus sıvısı ile kaplı bir kanal içinde bulunurlar. Bu kanal derideki ya da pullardaki delikler vasıtasıyla suyla bağlantı kurar. Nöromastlardan gelen uyarılar kanala paralel bir şekilde yerleştirilmiş olan sinire bağlıdır. Nöromastlar aslında “sil” adı verilen özel tüy topluluğundan oluşur. Bu tüyler yine özel olarak yaratılmış jelimsi bir madde ile kuşatılmışlardır. Kanaldaki mukusun hareketi, bu jelimsi maddenin ve dolayısıyla nöromastlardaki sillerin bükülmesine sebep olur. Siller de çevresel etkiden kaynaklanan uyarıyı beynin algılayacağı elektrik sinyallerine çevirir. Elektrik sinyali, nöromastlar için özel olarak yaratılmış hatlar boyunca beyne iletilir. Bu bilgi beyinde değerlendirilir ve uyarıya uygun bir şekilde hareket edilmesi emri verilir.





Mühendisler Balıklardaki Şifreleri Çözmeye Çalışıyor



Balığın özel olarak yaratılmış bu olağanüstü sistemi bilim dünyasında elektrik-elektronik mühendisliği tarafından “Dizilim İşaret İşleme” adı altında oldukça kapsamlı bir biçimde araştırılmaktadır. Bilim adamları bir dizi üzerinde sıralanmış pek çok alıcıdan gelen bilgileri değerlendirip, alıcıyı uyaran kaynağın nerede olduğunu tahmin etmek için algoritmalar geliştirmeye çalışmaktadırlar. Su altında bir kaynaktan gelen uyarıların sebep olduğu dalgaların nasıl olup da alıcılar tarafından kaynağın yerini saptayabildiğini bulabilmek için ise karmaşık matematiksel yöntemler kullanmaktadırlar. Uzun yıllar eğitim görmüş, konusunda uzmanlaşmış bilim adamlarının karmaşık hesaplar yaparak bulmaya ve anlamaya çalıştığı yanal çizgi sistemi, insanın sahip olduğu gibi bir şuur ve zekaya sahip olmayan küçücük balıklar tarafından saniyenin binde biri gibi bir sürede gerçekleştirilmektedir. Elbette bu muazzam mühendislik bilgisinin sahibi balıklar değildir. Onlara ne şekilde hareket edeceklerini bildiren bu sistem Yüce Allah tarafından yaratılmış ve balığa ilham edilmiştir.



Balıkların Yanal Çizgi sistemi Teknolojiye İlham Kaynağı Oluyor


Balıklardaki bu üstün duyu sistemi, bilim adamlarının büyük ölçüde ilgisini çekmiştir. Hatta bu sistemi teknolojide kullanmak amacıyla biyologlar, nörologlar, mühendisler ve matematiksel modelleyiciler gibi pek çok farklı disiplinlerden bilim adamları bir araya gelmiş ve “BioSense” adlı bir ekip kurmuşlardır. Balıktaki yanal çizgi sisteminin teknolojiye uyarlanması halinde bu sistemden birçok alanda faydalanılacaktır. Araştırma grubu üyelerinden Chang Liu bu alıcıların kullanılacağı alanları şöyle sıralamaktadır:

•Küçük robot araçlar için benzer algılayıcı sistemler yerleştirilmesi
•Alıcıların denizaltılarda kullanılması
•Hava araçlarının uçuşlarının kontrolü
•Seyir halindeki geminin etrafında yüzen yüzücülerin algılanabilmesi, bu sayede karanlıkta görülmesi imkansız olan büyük hareketsiz kayaların da fark edilebilmesi
•Dakikalar önce diğer denizaltılar tarafından denizde bırakılan izlerin algılanabilmesi

Ancak geliştirilen bu alıcıların gerçek anlamda çalışabilmesi için deniz şartlarına yeterli miktarda dayanıklı olması gerekmektedir.

Bilim adamları tarafından verilen bu örneklerde de görüldüğü gibi balıklardaki yanal çizgi sisteminin varlığı büyük bir mucize ve bilim dünyası için de yol gösterici bir yaratılış delilidir. Bu sistem Yüce Allah'ın mutlak varlığının sayısız delillerinden sadece biridir. Karşımıza çıkan her güzellik ve bu güzelliğin ardındaki kusursuz sistemler ve detaylar, tüm bunları bize kesintisiz sunmakta olan Yüce Allah'a aittir. Yüce Allah bir ayette bu gerçeği şöyle haber verir:

“Sizin yaratılışınızda ve türetip-yaydığı canlılarda kesin bilgiyle inanan bir kavim için ayetler vardır.” (Casiye Suresi, 4)

Bu sistem sayesinde balık, avının nerede olduğunu, kaçması gereken düşmanının nereden geldiğini veya suyun hareketini algılayıp bu uyarılara göre kendi hareketlerine yön verir. Sudaki bir cismin hareketi basınç dalgasına sebep olur. Ancak bu basınç dalgası balıktaki nöromastları, kaynaktan uzaklıklarına göre farklı değerlerde uyarır. Bu bilgi farklılığı beyinde değerlendirilir ve hedefin konumu tayin edilir. Burada birkaç cümle ile anlatılan sistemin detaylı olarak düşünülmesi aslında büyük bir mucizenin varlığını ortaya koymaktadır. Çünkü balık nöromastlardan gelen farklı elektrik sinyallerini değerlendirip ortak bir bilgi çıkartmakta, üstelik gelen uyarının av mı, avcı mı yoksa başka herhangi bir etki mi olduğunu algılayıp ayırt etmektedir. Hiç şüphe yoktur ki, bu ancak Rabbimiz’in ilhamı ile mümkün olan bir mucizedir.